CZY EUROPA NARODZIŁA SIĘ W ŚREDNIOWIECZU?

`Europa się tworzy`, napisał Jacques Le Goff (1924`2014), światowej sławy francuski mediewista, autor takich fundamentalnych dzieł, jak `Kultura średniowiecznej Europy` (Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 2022), `Narodziny czyśćca` (Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 2021) czy `Intelektualiści w średniowieczu` (Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 2023). Napisał te słowa w 2003 roku, na krótko przed faktycznym `utworzeniem się` Europy, tj. poszerzeniem Unii Europejskiej o kraje Europy środkowej. Jednak to `tworzenie się` ma o wiele głębsze korzenie i o tym właśnie, o `narodzinach` traktuje niniejsza książka. Le Goff przez całe swoje życie badacza niestrudzenie zwalczał rozpowszechniony pogląd o `ciemnym` średniowieczu. Znajdował w nim twórczego, mimo ówczesnych ograniczeń, ducha we wszystkich dziedzinach, `renesans` avant la lettre, który w znacznej mierze ukształtował późniejsze epoki. Uważał, że `z całego dziedzictwa współtworzącego dzisiejszą i przyszłą Europę dziedzictwo średniowiecza jest najważniejsze`. To w średniowieczu powstała pierwsza `europejska unia` Karolingów przełamująca wcześniejszą jedność kultury śródziemnomorskiej, to wtedy zaczęły się krystalizować dzisiejsze narody i państwa, a zarazem podziały na Zachód i Wschód, Północ i Południe. Wtedy też narodził się uniwersytet, formacja, która do dziś pozostaje rdzeniem europejskiej kultury. A mimo doniosłości religii w ówczesnym społeczeństwie Europa, twierdził Le Goff, `narodziła się przed chrystianizacją i trwa po odwrocie chrześcijaństwa`.