AUTONOMIA OSÓB ZE SPEKTRUM AUTYZMU.

Książka ma nowatorski charakter i może być źródłem wiedzy nie tylko dla badaczy problematyki, ale również studentów, a nade wszystko może być pomocna dla rodziców w ich codziennym zmaganiu się z trudnościami dziecka. Myślę też, że może być znakomitym źródłem wiedzy dla wszystkich tych, dla których autyzm, chociażby z racji zatrudniania takich osób, stanowi problem. Będzie dla nich cenną wskazówką, jak rozumieć `autystyczny umysł`. Warto podkreślić, że obecnie na rynku wydawniczym nie ma podobnej publikacji dedykowanej tej grupie osób. Część badawcza to najciekawszy fragment książki. Autorka wyraźnie rozumie zagadnienie i konsekwentnie, krok po kroku, wprowadza czytelnika w analizę wyników badań własnych. To, co uważam za duży walor tej monografii, to jednorodność i prosta forma graficzna, co daje przejrzystość i czytelność opisu w tabelach. Jest to książka nowatorska i potrzebna dla wszystkich osób zainteresowanych tą tematyką. Nie mam wątpliwości, że stanowi ona wartościowe źródło wiedzy ` ważnej, a w wielu wypadkach mało znanej w odniesieniu do samej problematyki budowania autonomii osób z autystycznego spektrum.prof. zw. dr hab. Małgorzata Sekułowicz, AWF we WrocławiuKsiążka jest próbą empirycznego zmierzenia się z kluczowym w teleologii współczesnej pedagogiki specjalnej pojęciem autonomii osób z niepełnosprawnością. Zainteresowania Autorki skupiły się na dorosłych osobach ze spektrum autyzmu. Pojęcie autonomii jest bardzo ważne w pedagogice specjalnej i gości w jej dyskursie nie od dziś, choć przyjmowało także postać innych konstruktów (podmiotowość, sprawczość, samodzielność, samostanowienie, samorzecznictwo, samorealizacja itp.). W dziele Autorki pojawiło się uporządkowanie teoretyczne, a stworzona sieć powiązań między nimi, wyprowadzona z konkretnej teorii naukowej, tworzy strukturę użyteczną w praktyce oddziaływań pedagogicznych. Ukazuje korzenie różnych podejść do kwestii autonomii człowieka i powiązania między nimi, nie gubiąc przy tym przewodniego wątku pedagogicznego i znaczenia autonomii w życiu osoby z niepełnosprawnością. Doświadczenie praktyczne zapewne odgrywa również znaczącą rolę w dokonywanych wyborach. To duża zaleta tej książki, gdyż bardzo brakowało w pedagogice specjalnej takiego porządkującego tę tematykę dzieła. Dokonuje twórczego zadania analizy obrazu osoby ze spektrum autyzmu z perspektywy różnych modeli niepełnosprawności wynikających z koncepcji teoretycznej Priestleya: indywidualistyczno-materialistycznego, indywidualistyczno-idealistycznego, społeczno-kreacyjnego oraz konstruktywistycznego. Ważne, że Autorka znajduje w tej klasyfikacji miejsce dla modelu bio-psycho-społecznego. Kwestia modeli niepełnosprawności jest bardzo ożywiona we współczesnym dyskursie pedagogiki specjalnej, a ukazanie, jak wybrane ujęcia teoretyczne `pracują` na rzecz zrozumienia w danej dziedzinie wybranego wycinka rzeczywistości, jest ważnym zadaniem koncepcyjnym dla badaczy. Wysoko oceniam takie podejście.dr hab. Dorota Podgórska-Jachnik, prof. UŁ, prof. UKW