BYŁAM SEKRETARKĄ RUMKOWSKIEGO

Etka Daum przez 1653 dni była sekretarką Chaima Rumkowskiego. Zzaswojego biurka, tuż przed drzwiami jego gabinetu, obserwowała powstanie,rozkwit i upadek najdziwniejszego żydowskiego państwa w niemieckimKraju Warty. Kreśliła portret jego twórcy, przełożonego Judenratu wgetcie łódzkim, Chaima Mordechaja Rumkowskiego. Jednocześnie ukazywałaobraz skomplikowanych relacji między żydowską a niemiecką administracjągetta i walki o władzę wśród tamtejszych elit. Getto łódzkiezlikwidowano dopiero w sierpniu 1944 roku, gdy Sowieci od dawna stali nalinii Wisły. To sprawiło, iż spośród jego mieszkańców ocalało o wielewięcej Żydów niż z każdego innego getta na terenie Polski. Na czympolegała tajemnica łódzkiego getta` Kim naprawdę był `król Chaim``Możemy dzisiaj dyskutować, rozważać i zadawać retoryczne pytania:czy gdyby sprzeciwił się Niemcom, gdyby nie zgodził się na podpisywanielist deportacyjnych, gdyby własnymi rękami nie wysyłał ludzi, czybyłoby inaczej` Los pozostałych gett każe powątpiewać.GdybyRumkowski nie zginął w Auschwitz, stanąłby po wojnie przed sądem.Sądziliby go jego współcześni, ludzie którzy przeżyli wojnę i uniknęliśmierci. Jaki wyrok wydaliby na Chaima Rumkowskiego` Co z jego życiaświadczyłoby za nim, a co przeciwko` Czy to się da rozdzielić`Ze wstępu Szewacha Weissa