ARCHIWUM OBRONY NARODOWEJ WINCENTEGO WITOSA 1920-1921 TOM 2

Tom II Archiwum zawiera wybór dokumentów oraz artykułów prasowych wraz z omówieniami będących zapisem działalności ruchów politycznych, społecznych, młodzieżowych, ludności cywilnej, a także Kościoła katolickiego i innych wyznań w okresie wojny polsko-bolszewickiej zakończonej traktatem ryskim. Publikacja skierowana jest przede wszystkim do młodzieży studenckiej i szkół średnich, oficerów- wychowawców Wojska Polskiego, instruktorów harcerskich i Sokolich, duszpasterzy pracujących przede wszystkim z młodzieżą, działaczy kultury i instytucji samorządowych, pracowników mediów i szerokiego grona miłośników historii.SPIS TREśCICzęść IRuch Narodowy. Zbiór dokumentów ` wstęp i oprac. Jan Żaryn Wojna polsko-bolszewicka i pokój ryski w perspektywie obozu narodowego1. Artykuł z `Gazety Warszawskiej` pt. Groźba strajku (fragmenty)2. Relacja tygodnika `Posiew` pt. Dzień Armii Ochotniczej3. Głos posła ZLN Stanisława Głąbińskiego w sprawie utworzenia rządu koalicyjnego z udziałem jego klubu pod przewodnictwem Wincentego Witosa4. Przemówienie Marszałka Sejmu Ustawodawczego Wojciecha Trąmpczyńskiego zamykające 166. posiedzenie SU5. List gen. Józefa Hallera do Towarzystwa `Rozwój` na temat formowania się `ochotniczego szwadronu jazdy Rozwój`6. Apel władz m.st. Warszawy do mieszkańców stolicy, by wstępowali do Straży Obywatelskiej7. Apel władz miasta st. Warszawy do mieszkańców stolicy i informacja o powołaniu Rady Obrony Stolicy8. Relacja `Kuriera Warszawskiego` z pożegnania gen. Maxime`a Weyganda9. Informacja tygodnika `Zjednoczenie` pt. Z pobytu bolszewików u nas10. Przemówienie Marszałka Sejmu Ustawodawczego Wojciecha Trąmpczyńskiego, otwierające 167. posiedzenie SU, pierwsze po wygranej Bitwie Warszawskiej11. Głos w wolnych wnioskach posła ZLN ks. Kazimierza Lutosławskiego w sprawie fundamentalnej zasady ustrojowej Polski Odrodzonej12. Informacja `Kuriera Warszawskiego` o uroczystościach ku czci obrońców pod Ossowem13. Głos ks. Kazimierza Lutosławskiego podczas 168. posiedzenia Sejmu Ustawodawczego w dyskusji na temat zapisów projektowanej konstytucji14. Wniosek nagły złożony przez posła ZLN Mariana Seydę o zabezpieczeniu praw Rzeczypospolitej w Gdańsku, w związku z tajnym wsparciem przez władze Wolnego Miasta bolszewików (fragment)15. Wniosek posła Narodowo-Chrześcijańskiego Klubu Robotniczego ks. Zygmunta Kaczyńskiego w sprawie zachowania się władz Gdańska w okresie najazdu bolszewickiego latem 1920 r.16. Przemówienie posła ZLN prof. Stanisława Głąbińskiego wygłoszone podczas 170 posiedzenia SU w imieniu klubu parlamentarnego na temat expospremiera Wincentego Witosa17. Pamiętnik Stanisława Grabskiego, opisujący rozmowy polsko-bolszewickie zakończone 12 X 1920 r. podpisaniem dokumentów, stanowiących podstawę pokoju ryskiego z marca 1921 r. (fragment)18. Przemówienie Marszałka SU Wojciecha Trąmpczyńskiego, otwierające dyskusję na 177. posiedzeniu parlamentu nad umową o preliminariach pokojowych z 11 X 1920 r. oraz umową o rozejmie z 12 X 1920 r. sporządzonych i podpisanych w Rydze przez pełnomocników Rządu Rzeczypospolitej Polskiej tudzież pełnomocników Rosyjskiej Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Rad i Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Rad19. Głos Mariana Seydy złożony w imieniu ZLN w dyskusji na temat umowy o preliminariach pokojowych z dnia 11 października 1920 r. oraz umowy o rozejmie z dnia 12 X 1920 r. sporządzonych i podpisanych w Rydze20. Wniosek członka Komisji Oświatowej SU ks. Kazimierza Lutosławskiego zgłoszony podczas 179 posiedzenia Sejmu w sprawie pomocy materialnej dla akademików podlegających demobilizacji po wojnie polsko-bolszewickiej21. Sprawozdanie Komisji Konstytucyjnej wygłoszone przez jej wiceprzewodniczącego ks. Kazimierza Lutosławskiego podczas 180. posiedzenia SU w sprawie zniesienia cenzury prewencyjnej w związku z zakończeniem działań wojennych22. Relacja `Kuriera Warszawskiego` z obchodów drugiej rocznicy odzyskania niepodległości w Warszawie, pt. Rocznica wolności23. Przemówienie marszałka SU Wojciecha Trąmpczyńskiego, zarządzającego głosowanie nad konstytucją marcową podczas 221. posiedzenia Sejmu24. Przemówienie członka polskiej delegacji w Mińsku i w Rydze, posła ZLN Stanisława Grabskiego, wygłoszone podczas 223. posiedzenia parlamentu 14 IV 1921 r. w ramach dyskusji nad ratyfikacją traktatu ryskiego25. Projekt ustawy przeciw komunistom przygotowany przez posłów narodowo-demokratycznych SUCzęść I IRuch ludowy. Zbiór dokumentów ` wstęp i oprac. Janusz Gmitruk i Mateusz RatyńskiWstęp1. Artykuł posła PSL `Piast` Jana Dębskiego pt. Wojsko do broni! Naród do pracy!2. Artykuł prezesa PSL-Lewica, posła Jana Stapińskiego pt. Prawdziwy stan rzeczy3. List lidera PSL `Wyzwolenie` Stanisława Th ugutta pt. Do moich przyjaciół . 145 5524. Wspomnienia Jana Dębskiego, posła, przewodniczącego Klubu Sejmowego PSL `Piast`, o ochotniczym udziale w wojnie polsko-bolszewickiej5. Stosunek inteligencji do włościan na podstawie notki z dziennika Zofii Dąbskiej z domu Woyniłłowicz6. Odezwa PSL `Wyzwolenie` skierowana do włościan7. Odezwa PSL `Wyzwolenie` skierowana do włościan8. Odezwa PSL `Wyzwolenie` do rezerwistów i poborowych9. Odezwa PSL `Piast` do włościan10. Artykuł prezesa PSL-Lewica, posła Jana Stapińskiego pt. Kto chce pokoju ` niech idzie do wojska11. Artykuł lidera PSL `Wyzwolenie` Maksymiliana Malinowskiego pt. Oblężenie Warszawy12. Artykuł posła PSL-Lewica Józefa Sanojcy pt. U wrót nowego życia13. Przemowa posła PSL `Piast`, wicemarszałka Sejmu Ustawodawczego Stanisława Osieckiego w debacie sejmowej nad ustawą o ratyfi kacji umowy o pokoju preliminaryjnym i rozejmie zawartym w Rydze14. Przemowa posła PSL `Piast`, przewodniczącego Klubu Poselskiego Jana Dębskiego w debacie sejmowej nad ustawą o przejęciu na własność państwa ziemi w niektórych powiatach Rzeczypospolitej i o nadaniu ziemi żołnierzom Wojska Polskiego15. Artykuł na łamach `Piasta`, organu PSL `Piast`, pt. Nowe zadaniaCzęść IIIRuch robotniczy. Zbiór dokumentów ` wstęp i oprac. Michał śliwaWstęp1. Fragmenty programu PPS, przyjętego na XVII Kongresie PPS .2. Oświadczenie wiecu zorganizowanego przez działaczy chrześcijańsko-demokratycznych3. Apel do `Obywateli robotników` Klubu poselskiego Narodowej Partii Robotniczej (fragment)4. Oświadczenie Klubu Radnych PPS m.st Warszawy w sprawie obowiązków obywatelskich robotników5. Odezwa Wydziału Wojskowego CKW PPS w związku z agresją bolszewicką6. Informacja wywiadu wojskowego o uchwałach Rady Naczelnej PPS7. Propozycje rozejmowe Ignacego Daszyńskiego, zgłoszone na posiedzeniu Rady Obrony Państwa8. Artykuł Jana Maurycego Borskiego pt. Warszawa, charakteryzujący oblicze społeczne stolicy w lipcu 1920 r.9. Odezwa polskich stronnictw politycznych i związków zawodowych do ludności Górnego śląska10. Komunikat Informacyjny (Sprawy polityczne) o Robotniczym Komitecie Obrony Warszawy (fragment)11. Odezwa Robotniczego Komitetu Obrony Niepodległości .12. Komunikat informacyjny pt. PPS a sprawa wojny o pokoju13. Żądania ludu Warszawy, wysuwane na wiecach robotniczych14. Artykuł Mariana Malinowskiego w `Robotniku` pt. Stanowisko proletariatu Warszawy15. Deklaracja wicepremiera Ignacego Daszyńskiego dla dziennika `Le Temps`16. Żądanie `Robotnika` rozwiązania Straży Obywatelskiej17. Komunikat Informacyjny o sytuacji wewnętrznej PPS (fragment)18. Ocena polityki PPS przez Komunikat Informacyjny po Preliminariach pokojowych i Rozejmie z Rosją Sowiecką (fragmenty)19. Wspomnienia Ignacego Daszyńskiego, przywódcy PPS, wiceprezydenta Rządu Obrony Narodowej (fragment)Część IVKomuniści i kryptokomuniści wobec Polski okresu Rządu Obrony Narodowej ` wstęp i oprac. Karol Sacewicz1. Artykuł z `Gazety Warszawskiej` pt. Groźba strajku (fragmenty)2. Artkuł z `Młota` pt. Tonący brzytwy się chwyta ukazujący stosunek do Rady Obrony Państwa3. Komunikat Informacyjny (sprawy polityczne) nr 40(107) (fragmenty)4. Odezwa Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Robotniczej Polski, piętnująca formowanie się Armii Ochotniczej i działania Rządu Obrony Narodowej5. Odezwa Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Robotniczej Polski żądająca uwolnienia więźniów komunistycznych i grożąca śmiercią polskim władzom państwowym oraz działaczom politycznym (fragmenty)6. Komunikat Informacyjny (sprawy polityczne) nr 41(108) (fragment)7. Odezwa Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Robotniczej Polski oraz Centralnego Komitetu Robotniczego Polskiej Partii Socjalistycznej (Opozycja) pt. Do robotników Polski!8. Artykuł z `Gońca Czerwonego. Organu Tymczasowego Komitetu Rewolucyjnego Polski` sławiący ofensywę Armii Czerwonej9. Artykuł z `Robotnika` pt. Ajenci rosyjscy jako `Rząd rewolucyjny`10. Komunikat Informacyjny (sprawy polityczne) nr 45(112) (fragment)11. Odezwa Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Robotniczej Polski, przedstawiająca Rosję bolszewików jako ostoję niepodległości Polski i jednocześnie wzywająca działaczy komunistycznych świata do podejmowania działań osłabiających pozycję międzynarodową Rzeczypospolitej Polskiej w imię obrony państwa bolszewików (fragmenty)12. Artykuł z `Robotnika` pt. Bankructwo komunizmu polskiego13. Komunikat Informacyjny (sprawy polityczne) nr 53(120) o sytuacji społecznej, politycznej, aprowizacji, działalności KPRP oraz sprawach zagranicznych (fragment)14. Odezwa Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Robotniczej Polski ukazująca stosunek do zawartych preliminariów pokojowych oraz idei pokoju definitywnego15. Artykuł z organu prasowego Radykalnego Stronnictwa Chłopskiego `Chłopska Sprawa. Tygodnik polityczny chłopski`, przedstawiający różnice pomiędzy oczekiwaniami `polskiego chłopa` a działaniami komunistów16. Artykuł pt. Zbrodnicze plany jasniepanów!, zamieszczony na łamach `Na Barykady! Żołnierskiego pisma komunistycznego` o wartości pokoju ryskiego, o przyszłej wojnie i polityce zagranicznej Polski, o konieczności demobilizacji całej armii polskiej i obronie Rosji Sowieckiej17. Projekt rezolucji o sytuacji w Polsce dyskutowany podczas II Konferencji Partyjnej Komunistycznej Partii R