UWAGI O BARWACH

Ludwig Wittgenstein (1889`1951), austriacki filozof analityczny znany głównie z dwóch dzieł: wczesnego `Tractatus logico-philosophicus` (1921, jedyna jego książka wydana za życia) i późnych `Dociekań filozoficznych` (1953), w ostatnich miesiącach przed śmiercią wiele pisał i część prac pozostawił niedokończonych. Do tego okresu należą: tom `O pewności` (Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 2014) i niniejsze uwagi o barwach spisywane prawdopodobnie w latach 1950`1951. Wittgenstein w typowej dla siebie formie krótkich notatek i w nawiązaniu do `Farbenlehre` Goethego rozważa po trosze fenomenologicznie szczególne zjawisko barw i ukazuje ich zaskakującą dla nas, biegłych w komputerowych formatach RGB i CMYK, problematyczność. Nic tu nie jest jasne ani oczywiste: jak rozpoznajemy barwy, co oznaczają ich własności` Dlaczego na przykład biel nie jest przezroczysta, a czerwień uznajemy za ciemniejszą od żółci, choć nie jest ona od niej `czarniejsza`` Dlaczego bywa biały żar, ale nie szary lub brązowy` Te ciekawostki są pretekstem do podstawowej dla późnego Wittgensteina kwestii gier językowych jako naszego podejścia do świata. Jak gramy w barwy` Jak je rozpoznajemy ` czy ucząc się pewnego języka` W tych rozważaniach nie chodzi o psychologię postrzegania, lecz o logikę języka barw ` dobre ćwiczenie umysłowe także dla tych, którzy barwy chłoną wyłącznie zmysłami.