NIEPOSŁUSZEŃSTWO WOBEC PRAWA

Czy prawo można przekroczyć w sposób usprawiedliwiony i moralnie dopuszczalny` Czy nieposłuszeństwo wobec prawa to tylko negatywna postawa sprzeciwu` W jakiej sytuacji można uciec się do nielegalnych działań` Czy zawsze konieczne jest wcześniejsze wyczerpanie legalnych środków` Kiedy nieposłuszeństwo staje się groźnym nadużyciem` Czy użycie przemocy poza prawem bywa usprawiedliwione` `Nie można optymistycznie zakładać, że w społeczeństwie, które nie uznaje moralnej idei równouprawnienia, jednostka za pomocą legalnych środków potrafi zmienić prawo, które nierówno traktuje ludzi. Gdy w połowie XIX wieku Dred Scott, niewolnik ze stanu Missouri, próbował odzyskać wolność, stosując w tym celu prawem przewidziane procedury, Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych orzekł, iż droga ta jest zarezerwowana tylko dla obywateli amerykańskich, którymi w rozumieniu Konstytucji Murzyni na pewno nie są i nigdy nie będą. Czy w opisywanych okolicznościach wyczerpanie legalnych mechanizmów zmiany niesprawiedliwego prawa może być w słuszny sposób uważane za konieczny warunek uzasadnionego sprzeciwu` Odpowiedź pozytywna zdaje się stanowić wyzwanie wykraczające poza standardowe argumenty zwolenników radykalnego posłuszeństwa prawu`.Jak pisze Mirosław Rutkowski, uporczywy sprzeciw wobec prawa takich postaci jak Mahatma Gandhi, Martin Luther King lub Henry David Thoreau doprowadził do znaczącej poprawy życia ludzi w skali masowej, budząc sumienie i poczucie jednostkowej tożsamości obywatelskiej. Dzięki tym słynnym aktom nieposłuszeństwa problem `złego prawa` i zalegalizowanej krzywdy ludzi wzbudził zainteresowanie światowej opinii publicznej. I często to właśnie takie akty są źródłem lepszego prawa ` dzięki nim prawo się rozwija, doskonali, żyje. Mirosław Rutkowski jest profesorem Uniwersytetu Szczecińskiego. Zajmuje się zagadnieniami etyki normatywnej, metaetyki i raczkującą w Polsce dziedziną ` etyką stosowaną. Badając praktyczne problemy filozofii, wiele podróżował: wyjazdy na uniwersytety do Finlandii, New Delhi, Kalkuty, Pekinu, Madrytu czy Bolonii pozwoliły mu poznać warunki społeczne, kulturowe i prawne różnych społeczeństw. Wiedzę uzupełniał również na Uniwersytecie Oxfordzkim, gdzie słuchał wykładów m. in. Bernarda Williamsa i Ronalda Dworkina i gdzie przez cały rok akademicki terminował u Dereka Parfita. Współredaguje czasopisma filozoficzne `Analiza i Egzystencja` oraz `Nowa Krytyka`, jest redaktorem naczelnym internetowego czasopisma naukowego `Etyka Praktyczna`(etykapraktyczna.pl). Jest też autorem książek Obowiązek moralny a motywacja, Dlaczego potrafimy działać moralnie`, Rola rozumu w decyzjach moralnych. Etyka Davida Hume`a